O’zbekistondagi birinchi
Ipoteka Markazi

Aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash orqali daromadi yuqori bo‘lmagan hamda uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj bo‘lgan oilalar, og‘ir ijtimoiy vaziyatga tushib qolgan xotin-qizlar, mamlakatimiz ijtimoiy hayotida faol ishtirok etayotgan yoshlar va shu toifadagi boshqa aholi qatlamlariga ko‘maklashish va uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj oilalarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashda manzillilik va shaffoflikni ta’minlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vavzirlar Mahkamasining 2020 yil 25 martda 182-sonli qarori bilan Uy-joy sotib olish uchun fuqarolarga subsidiya to‘lash tartibi to‘g‘risida nizom tasdiqlangan.

Nizom quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

uy-joy sotib olishga ipoteka kreditining boshlang‘ich badal va (yoki) foizlarning bir qismini O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan qoplab berish;

uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj bo‘lgan fuqarolar tomonidan subsidiya olish uchun ariza berish, ariza beruvchini ijtimoiy mezonlar bo‘yicha baholash;

tuman (shahar)da uy-joy sotib olish uchun subsidiya to‘lanadigan talabgorlarni tanlash bo‘yicha komissiyalar faoliyatini tashkil etish va ijtimoiy mezonlar bo‘yicha baholash natijalarini ko‘rib chiqish;

sotib olinadigan uy-joylarni aniqlash, ajratiladigan ipoteka krediti bo‘yicha subsidiyani hisoblash, ipoteka kreditini rasmiylashtirish va subsidiyalarni to‘lab berish tartibi.

Nizomda Davlat xizmatlari agentligi hududiy bo‘linmalari va yagona interaktiv davlat xizmatlari portali orqali uy-joy sotib olish uchun subsidiya to‘lanadigan shaxslarni tanlash jarayonida ko‘rsatiladigan xizmatlari;

tegishli tashkilotlar tomonidan uy-joy sotib olish uchun subsidiya to‘lanadigan shaxslarni tanlashda foydalaniladigan ma’lumotlar (hujjatlar) istisno tariqasida to‘lovlarsiz amalga oshirilishi;

har yili davlat budjetidan shahar va qishloq joylarida qurilgan ko‘p qavatli uylardan birlamchi bozorda kvartiralar sotib olishda ipoteka kreditlari bo‘yicha boshlang‘ich badal va (yoki) foiz xarajatlarining bir qismini qoplash maqsadida ajratiladigan subsidiyalar tegishli moliya yili uchun tasdiqlangan parametrlar doirasida amalga oshirilishi belgilangan

O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi, Moliya vazirligi Markaz bilan birgalikda 2020 yil 1 iyulga qadar uy-joy sotib olish uchun subsidiya to‘lanadigan shaxslarni ballar asosida baholash dasturiy ta’minot tizimi yaratilishini va YAIDXPga integratsiyalashuvini ta’minlashi va kelgusida O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi dasturiy ta’minotning operatori etib belgilanganishi ko‘zda tutilgan.

Ariza beruvchi quyidagi talablar asosida ijtimoiy mezonlarga muvofiqligi belgilanadi:

1.Ariza beruvchi va uning oila a’zolari orasida surunkali kasallikning og‘ir turlaridan azob chekuvchi va Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan ro‘yxatga muvofiq alohida xonada yashashga muhtoj bo‘lgan shaxslar, birinchi guruh nogironligi bo‘lgan shaxslarning, yolg‘iz o‘zi og‘ir nogironlikka olib keluvchi kasallika chalingan bolani parvarishlayotgan ayollarning mavjudligi;

2.Ariza beruvchini turar joyda ijara shartlari asosida yoki boshqa oilalar bilan bir uyda (bir kvartirada) yashashi;

3.Ariza beruvchi va xotini (eri), ular bilan bir uyda birgalikda yashovchi ota-onasi hamda farzandlarining (shu jumladan, asrab olingan farzandlarining (arizada ko‘rsatilgan holatlarda) daromadlari mavjudligi;

4.Ariza beruvchining kam ta’minlanganligi;

5.“Mehnat — migratsiya” dasturida ro‘yxatdan o‘tganligi hamda xorijda vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirayotganligi (oshirganligi);

6.Ariza beruvchida, shu jumladan, uning turmush o‘rtog‘i va farzandlarida mulk huquqi bilan turar joyning bor-yo‘qligi, yashash uchun yaroqsiz turar joyda yashashi, uy-joy umumiy maydonining bir shaxs uchun qonun hujjatlarida nazarda tutilgan ijtimoiy normaga muvofiq emasligi;

7.Ariza beruvchining og‘ir ijtimoiy vaziyatga tushib qolgan xotin-qizlar, nogironligi bo‘lgan, kam ta’minlangan, farzandlarini to‘liqsiz oilada tarbiyalayotgan va uy-joy sharoitini yaxshilashgan muhtoj onalar — toifasiga mansubligi;

8.Ariza beruvchining alohida namuna ko‘rsatayotgan yosh oilalar toifasiga mansubligi;

9.Ariza beruvchining yetim bolalar va ota-onasining qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar toifasiga mansubligi;

10.Ariza beruvchi fuqaro (birgalikda qarz oluvchi)ning ajratiladigan ipoteka krediti bo‘yicha to‘lov qobiliyati mavjudligi, kredit tashkilotlaridan avvalgi olingan kreditlar bo‘yicha muddati o‘tgan qarzdorliklarining mavjud emasligi.

Agar ariza beruvchining o‘rtacha oylik daromadlari miqdori belgilangan me’yorlardan kam bo‘lsa, uning daromadlari hisob-kitobiga xotini (eri), ular bilan bir uyda birgalikda yashovchi ota-onasi hamda farzandlarining (shu jumladan, asrab olingan farzandlari) daromadlari ham kiritilishi mumkin.

Ariza beruvchi ipoteka kreditlari bo‘yicha subsidiya olish uchun istalgan tuman (shahar) Davlat xizmatlari markazlariga o‘zi kelib murojaat etadi yoki Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (keyingi o‘rinlarda — YIDXP)da davlat xizmatidan elektron tarzda foydalanish uchun ro‘yxatdan o‘tadi.

O‘zi kelib murojaat etganda Davlat xizmatlari markazi xodimi ariza beruvchi nomidan, YIDXP orqali murojaat qilinganda esa ariza beruvchi mustaqil ravishda davlat xizmatidan foydalanish uchun anketa-arizani elektron tarzda to‘ldiradi va quyidagi hujjatlarni elektron tarzda ilova qiladi yoki ma’lumotlarni taqdim etadi:

1. Jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami ma’lumotlari;

2. Oila a’zolarining jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami ma’lumotlari va nikoh qayd etilganligi guvohnomasi (to‘liq oila va nikoh hamda voyaga yetgan farzandlar mavjud bo‘lgan taqdirda) va (yoki) farzandlar tug‘ilganligi haqidagi guvohnomalar (voyaga yetmagan farzandlar mavjud bo‘lgan taqdirda) nusxalari;

3. Belgilangan tartibda nikoh bekor qilinganligi haqidagi guvohnoma yoki nikoh haqiqiy emas deb tan olinganligi to‘g‘risida sud qarori (nikoh qayd etilgan holatda) yoki oilaviy holati to‘g‘risida fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organlari arxividan ma’lumotnoma nusxasi (nikoh qayd etilmagan holatda);

4. Doimiy yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olingan joyidan kadastr raqami va turiga tegishli ma’lumotlar (agar turar joyi doimiy yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olingan joyi bilan to‘g‘ri kelsa);

5. Doimiy yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olingan joyidan uy daftarining yoki kvartiralar bo‘yicha kartochkaning (17-shakl) nusxasi (agar turar joyi doimiy yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olingan joyi bilan to‘g‘ri kelsa);

6. Ariza beruvchi va birgalikda qarz oluvchilarning daromadi va ushlab qolingan daromad soliqlari to‘g‘risidagi ma’lumotnoma (qo‘shimcha daromadlar bo‘lsa soliq deklaratsiyasi).

Ariza beruvchidan ushbu bandda ko‘rsatilmagan ma’lumot va hujjatlarni talab qilish qat’iyan taqiqlanadi.

Mehnat migrantlari nomidan ipoteka kreditlari bo‘yicha subsidiya olish to‘g‘risidagi arizani uning oila a’zolari berishi mumkin.

Davlat xizmatlari markazi va YIDXP orqali ko‘rsatiladigan xizmatlar ariza beruvchilarga to‘lovlarsiz amalga oshiriladi.

Ariza beruvchi tomonidan ipoteka kreditlari bo‘yicha subsidiya olish uchun ariza berish muddati yilning 1-martidan 1-oktabrgacha etib belgilanadi. Ushbu muddat tugagandan keyin taqdim etilgan arizalar ko‘rib chiqilmaydi.

Ariza beruvchi tuman (shahar) Davlat xizmatlari markazi yoki YIDXP orqali taqdim etiladigan hujjatlar va ularda ko‘rsatilgan ma’lumotlarning ishonchliligi va haqqoniyligi uchun javob beradi.

YIDXP orqali murojaat etilgan taqdirda ariza beruvchi anketa-arizaga asosan zarur bo‘lgan ma’lumotlarni o‘zi kiritadi.

Ariza beruvchi taqdim etilgan ariza va unga ilova qilingan hujjatlar asosida ijtimoiy mezonlarga mos kelishini aniqlash va baholash quyidagi mas’ul tashkilotlarning tuman (shahar) bo‘limlari tomonidan amalga oshiriladi:

tibbiyot birlashmasi;

ichki ishlar bo‘limi (boshqarmasi);

moliya bo‘limi;

davlat soliq inspeksiyasi;

aholi bandligiga ko‘maklashish markazi;

yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasi;

tuman (shahar) mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash bo‘limlari;

O‘zbekiston yoshlar ittifoqining tuman (shahar) kengashi;

tuman (shahar) hokimligi;

ishtirok etuvchi tijorat banklari.

Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalida mas’ul tashkilotlar ariza beruvchining ijtimoiy mezonlarga muvofiqligini o‘rganib chiqadi va ballar ko‘rinishida baholaydi.

Ballar bu uy-joyga muhtoj fuqarolarni aniqlash va ularning ijtimoiy ustuvorligini belgilash uchun foydalaniladigan ijtimoiy mezonlar bo‘yicha baholar to‘plami hisoblanadi.

Ijtimoiy mezonlar asosida baholangan ariza beruvchi 30 va undan yuqori ball to‘plagan taqdirda talabgor sifatida tan olinib, uy-joy sotib olish uchun ipoteka krediti bo‘yicha subsidiya olishga haqli deb hisoblanadi.

Uy-joyga muhtoj fuqarolarni aniqlashning ijtimoiy¶mezonlari quyidagi jadvalda keltirilgan.

*) O‘rtacha oylik daromadi:

qishloq joylarda – MHTEKMning 3,8 baravaridan kam va 5,8 baravaridan ko‘p;

shaharlarda – MHTEKMning 4,0 baravaridan kam va 6,5 baravaridan ko‘p;

Toshkent shahrida – MHTEKMning 4,5 baravaridan kam va 9,0 baravaridan ko‘p bo‘lgan oilalarga subsidiya ajratilmaydi.

**) To‘liq o‘z mulkida uy-joyga ega bo‘lgan oilalar (er yoki xotin)ga subsidiya ajratilmaydi.

***) III bo‘limdagi “Og‘ir ijtimoiy vaziyatga tushib qolgan ayollar” mezoni bo‘yicha 10 ball olgan nomzodlarga IV bo‘lim mezonlari bo‘yicha ball berilmaydi.

Shuningdek, IV bo‘lim mezonlari bo‘yicha 10 ball olgan nomzodlarga III bo‘limdagi “Og‘ir ijtimoiy vaziyatga tushib qolgan ayollar” mezoni bo‘yicha ball berilmaydi.

****) IV bo‘lim bo‘yicha ball bitta mezonga beriladi.

Komissiya arizalarni navbat asosida ularning qayd etilishi ketma-ketligiga muvofiq ko‘rib chiqadi. Komissiya yig‘ilishlari, ularning oshkoraligi va xolisligini ta’minlash maqsadida uzluksiz videotasvirga (ovozli) tushiriladi hamda tuman (shahar) iqtisodiyot va sanoat bo‘limida uch yil mobaynida saqlanadi.

Komissiya talabgorlarni aniqlash bo‘yicha taqdim etilgan hujjatlar, mas’ul tashkilotlarning baholash natijalarini olgan kundan boshlab 7 ish kuni ichida ularning ushbu Nizom talablariga muvofiqligini o‘rganib chiqadi.

Komissiya taqdim etilgan hujjatlar va ma’lumotlar asosida hamda ijtimoiy mezonlar bo‘yicha baholash natijalariga ko‘ra ariza beruvchiga ipoteka kreditlari bo‘yicha subsidiya berish yoki berishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.

Subsidiya berish yoki berishni rad etish to‘g‘risida komissiya elektron reyestrni yuritadi.

Ko‘rib chiqish yakunlari bo‘yicha komissiya yig‘ilishining bayonnomasi rasmiylashtirilib, subsidiya berish yoki berishni rad etish to‘g‘risida komissiyaning QR-kod (matrik shtrixli kod) qo‘yilgan qarori qabul qilinadi va tegishli tuman (shahar) Davlat xizmatlari markaziga xabarnoma yuboriladi. Ushbu xabarnoma Davlat xizmatlari markazi tomonidan bir ish kunida ariza beruvchiga yuboriladi.

YIDXP orqali elektron tarzda murojaat etilganda komissiya tomonidan subsidiya berish yoki berishni rad etish to‘g‘risidagi xabarnoma elektron shaklda ariza beruvchiga yuboriladi.

Komissiya – tegishli tuman (shahar) hokimi qarori bilan tasdiqlangan tuman (shahar)da subsidiya to‘lanadigan fuqarolarni tanlab olish bo‘yicha quyidagi namunaviy tarkibda shakllantiriladi.

_______________ tumani (shahri)da subsidiya

to‘lanadigan talabgorlarni tanlab olish

bo‘yicha komissiyaning namunaviy

TARKIBI

*) Toshkent shahrining tumanlarida iqtisodiyot va hududlarni kompleks rivojlantirish bo‘limi boshlig‘i.

Talabgor subsidiya to’lanishi to’g’risidagi ijobiy xabarnomani olgandan so’ng o’zining real daromadi va imkoniyatlaridan kelib chiqib mo’ljallayotgan uy-joyni, uning hisoblangan qiymatidan oshmagan haqiqiy qiymatini inobatga olgan holda ipoteka krediti orqali sotib olish bo’yicha xususiy qurilish (pudrat) tashkiloti bilan shartnoma tuzadi.

Ipoteka kreditini belgilangan tartibda rasmiylashtirish uchun talabgor istalgan ishtirok etuvchi tijorat bankiga uy-joy sotib olish uchun subsidiya taqdim etish to’g’risidagi xabarnomani va uy-joyni ipoteka shartlari asosida sotib olish bo’yicha qurilish tashkiloti bilan tuzilgan shartnomani hamda fuqaro o’ziga tegishli bo’lgan badal mablag’larini bankdagi hisobvarag’iga joylashtirganligi to’g’risidagi ma’lumotnomani hamda bank tomonidan belgilangan boshqa hujjatlarni taqdim qiladi.

Tijorat banki bir ish kuni ichida tuman (shahar) g’aznachilik bo’limlariga boshlang’ich badalning bir qismini qoplash uchun subsidiya summasini to’lashga buyurtmanomani yuboradi.

Tuman (shahar) g’aznachilik bo’limlari uch ish kuni mobaynida ipoteka krediti bo’yicha boshlang’ich badalning bir qismini qoplash uchun subsidiya summasini tijorat banki tomonidan ko’rsatilgan hisobvarag’iga o’tkazib beradi.

Sotib olinadigan uy-joylar bo’yicha ipoteka kredit shartnomasi talabgor tomonidan to’lanishi lozim bo’lgan boshlang’ich badal to’liq shakllantirilgandan (boshlang’ich badalning bir qismini qoplash uchun subsidiya to’langan hollarda – subsidiya summasi o’tkazilgandan) so’ng ishtirok etuvchi tijorat banki talabgor bilan bir ish kunida ipoteka krediti shartnomasini tuzadi.

Talabgor tomonidan ipoteka krediti shartnomasi boshlang’ich badalning bir qismini qoplash uchun subsidiya summasi o’tkazilgan sanadan boshlab o’ttiz kun ichida uzrli sabablarsiz rasmiylashtirilmagan taqdirda, ishtirok etuvchi tijorat banki subsidiya mablag’larini tuman (shahar) g’aznachilik bo’limining tegishli hisobvarag’iga qaytaradi.

Talabgorlarga shahar va qishloq joylarda uy-joylarni sotib olish uchun ipoteka kreditlari ajratilgan kundan boshlab ishtirok etuvchi tijorat banklari tomonidan uch ish kuni ichida tuman (shahar) g’aznachilik bo’limlariga ipoteka kreditlari bo’yicha to’lovlarni qaytarish grafiklari ilova qilingan holda foiz xarajatlarining bir qismini qoplash uchun subsidiyalar to’lashga buyurtmanomalar bilan talabgorlarning tegishli hisobvaraqlari rekvizitlari yuboriladi.

Tuman (shahar) g’aznachilik bo’limlari tomonidan ipoteka kreditlari bo’yicha foiz xarajatlarining bir qismini qoplash uchun subsidiyalar summasi har oyning 25 kuniga qadar o’tkazib beriladi.

Subsidiya to’lash sxemasi